Cultuurverschillen

Voor de mensen die het interessant vinden heb ik een uitgebreid verslag wat ik voor school heb gemaakt online gezet, ik ga wat dieper in op de cultuur en gewoonten en hoe ik daar mee om ga.

Opdracht 1: Kennismaking

Probleem. Ik weet niet wat me te wachten staat
Ethiologie. Ik ken het land, de cultuur, de mensen en hun gewoontes niet
Symptomen. Ik vind het best spannend, ook al probeer ik me zo goed mogelijk voor te bereiden. Ik ga naar een voor mij onbekend land met minder goede voorzieningen dan ik hier in Nederland gewend ben.

Doelen:
Na 3 weken heb ik kennisgemaakt met de gezondheidszorg in de Ghanese cultuur
-Ik heb kennisgemaakt met het dorp waar ik kom te wonen, mijn gastgezin, collega’s
in het ziekenhuis en andere bewoners. Ik weet hoe de mensen hier leven en snap
meer van de cultuur nu ik er zelf midden in zit.
-Ik kan beschrijven hoe de gezondheidszorg in Ghana in het algemeen vorm en
inhoud krijgt en specifiek hoe het op mijn stageadres georganiseerd is.


I. Hoe ga ik het doen?
Voorbereiding:
- Door veel te lezen over de cultuur van Ghana, hun gewoontes en manieren
- Ik heb de boeken van waris dirie gelezen over vrouwenbesnijdenis, informatiefolders van Meet-Africa, en het boekje ervaar Ghana. En ik heb veel opgezocht op internet.
- Ik ga naar het voorbereidingsweekend in Alkmaar dat word geregeld via ‘Ontmoet Afrika’. Hier leer ik nog meer over Ghana, we gaan rollenspellen doen en krijgen veel tips en adviezen.
- In dit weekend heb ik veel geleerd over Ghana. Het was ook best heftig en erg veel informatie. Ik schrok best wel van alle verschillen, ook al had ik me wel goed in gelezen. Door dit weekend heb ik even ervaren hoe het is om tegen bepaalde dingen aan te lopen. Het was moeilijk maar wel erg goed. Zo hebben we dingen besproken als, omgaan met je gastgezin, cultuurshock, werkplek, eventuele problemen, cultuurverschillen, gewoontes etc. Erg leerzaam!

Eenmaal gearriveerd:
- Ik laat het over me heen komen. Maak kennis met mijn gastgezin en probeer me zo gauw mogelijk thuis te voelen.
- De eerste weken in het gastgezin waren best heftig, na 1 week reizen kwam ik eindelijk bij mijn bestemming. Ik was erg moe en dan kom je in een grote familie terecht. Je word aan iedereen voorgesteld en alle namen vliegen je om de oren. In de eerste week heb ik het groeten in de lokale taal geleerd, en daar kan ik gelijk gebruik van maken. De eerste paar dagen kon ik nog niet aan het werk dus ik was overdag thuis, ik voelde me in het diepe gegooid. De onzekerheid over alle andere gewoontes nam toe, en ik wist niet goed wat ik moest doen. Na een week had ik de normale orde van de dag eindelijk wat door, maar ik had nog steeds moeite met mijn eigen plek. Ik heb meet-africa gebeld en met familie dingen besproken, toen merkte ik dat ik gewoon mijn eigen tijd mag pakken. Ik kan gerust een middag op mijn kamer gaan zitten. Dit deed ik in het begin niet omdat ik het gevoel had dat ik overal bij moest zijn, dat maakte het allemaal erg vermoeiend en zwaar. Mijn familie sleept me overal mee naar toe, en daar kwam het grenzen stellen aan de orde. Maar omdat alle mensen nieuw zijn en ik ze niet wilde beledigen durfde ik mijn grenzen niet goed te stellen. Nu na 4 week, kan ik gelukkig zeggen dat ik mijn plek heb gevonden. Ik stel mijn grenzen en voel me daar ook niet schuldig over. Het is nog wel is lastig maar ik weet dat het moet en goed voor me is. Dus zeker een goede leer ervaring.


- Kennis maken met mijn stageplek in het ziekenhuis. Voorstellen aan collega’s en kijken hoe het er aan toe gaat in het ziekenhuis.
- Ook dit was een hele ervaring, ik begon op OPD. De hoofd verpleegkundige, een stevige tante, stelde me voor aan een paar collega’s. De hirarchie ervaarde ik meteen, want iedereen staat op als de hoofd verpleegkundige langs loopt en iedereen buigt zijn rug. Zie het uitgebreide verslag over mijn weken in OPD.
- Ik heb twee-wekelijks de mogelijkheid om andere vrijwilligers of stagiaires te ontmoeten en ervaringen te delen.
- Ik heb nou 3 keer een meeting gehad en het bevalt erg goed. Het is fijn om even te kunnen ontsnappen uit de cultuur hier. Met de andere vrijwilligers deel je ervaringen en bespreek je eventuele problemen of moeiten. Ik vind het erg prettig want zo hoor je dat je niet de enige bent die tegen deze dingen aan loopt.
- Contacten maken met bewoners en me verdiepen in het leven daar.
- Hier ben ik vanzelfsprekend ook mee bezig. Ik heb al veel mensen leren kennen, zowel in als buiten de familie om en in het ziekenhuis. De mensen zijn erg nieuwschierig en dat levert vaak zeer interessante gesprekken op. Ik begrijp steeds meer van het leven hier, en waar alle gewoontes vandaan komen.

Welke vragen heb ik?
- Hoe leven de mensen daar, hoe zijn de voorzieningen?
- De mensen leven hier in compounds, dat zijn lemen hutjes voorzien van een rieten of zinken dak. De hutjes staan naast elkaar in een soort vierkant of rondje, en de binnenplaats is open. Hier word gekookt en vaak gewassen en gegeten. In mijn huis is er stroom en een paar lampen, ook hebben wij een soort toilet (gat in de grond) voor de grote behoefte, in de wasplaats plas je ook. Deze ruimte is open, je kunt er een grote doek voor hangen als je die hebt. De meeste huizen in het dorp hebben geen electriciteit, dus voor Ghana heb ik het luxe. We hebben een waterpijp voor het huis voorzien met een kraan, deze opent met geluk elke 3 dagen, overal staan jerrycans om deze te vullen met water. Elke 3 dagen worden deze dus gevuld. Doet de pijp het niet, dan lopen we 3 km verder op om water te pompen. Ik doe 3/4 dagen met 1 emmer water, erg summier vergeleken met NL waarbij je onbeperkt water hebt. Je wast je doormiddel van een soort theepot die je over je heen leeg gooit, zo heb je toch een soort van douche. Het koken word gedaan op zelfgemaakt vuur door hout en soms op kolen, een erg zwaar karwei, waarbij de vrouwen elke dag zo’n 3,5 uur mee bezig zijn. Wassen word met de hand gedaan, en door alle stof en droogte hier word alles snel erg vies. Ook weer een zwaar karwei om alles goed schoon te krijgen.
Het leven is zwaar hier, mensen knokken om een baan te vinden, om geld te verdienen om zo hun gezin te kunnen voeden. In mijn huis gaat dit redelijk goed omdat ik bij Chief verblijf. Maar zelfs hier ( waar het dus ‘goed’ is) is het zwaar, voorbeelden;
- mijn tante maakt zich druk of ze wel naar het ziekenhuis kan gaan met haar dochter omdat ze geen geld heeft. De verzekering die er nu wel is dekt niet alles, en ze heeft waarschijnlijk malaria.
- Mijn moeder heeft al lange tijd last van pijn, daarvoor gaat ze als het kan naar een dorp verderop voor soort manuele therapie, ze heeft geen geld voor olie in haar motor, waardoor ze nu al een week niet kan gaan en dus pijn heeft.
- Mijn zus kwam noodgedwongen naar huis om voor haar neefje te zorgen, ze heeft 1schoolvak niet gehaald waardoor ze een jaar opnieuw moet studeren, ze moet de leraar zelf betalen maar heeft hier geen geld voor, hoe moet ze dan studeren? Geld voor boeken is er niet. Er is een familieruzie omdat ze vinden dat ze lui is, maar ze kan geen werk vinden omdat ze niet geslaagd is. Ze probeert wel maar geld is nodig, en dat is er niet.
- En zo zijn er nog veel meer voorbeelden maar geld is dus een groot probleem. Ze zien mij als blanke oneindig rijk, terwijl ik vergeleken met hun wel rijk ben maar er is wel een limiet. Waar ik kan probeer ik zo nu en dan bij te springen, maar dat kan ik ook niet altijd doen, en is ook niet goed. Maar het zet mij wel aan het denken, hoe kan ik deze mensen helpen om werk te krijgen zodat ze zelf geld kunnen verdienen om hun gezin te onderhouden? Ik ben bang dat ik dat niet kan oplossen, en dat is moeilijk te accepteren.

- Welke visie hebben de Ghanezen op gezondheid – ziekte – sterven
‘het is triest, maar het gebeurt nou eenmaal’. Dat is de visie van de meeste ghanezen hier. Ze weten niet dat veel sterfgevallen voorkomen hadden kunnen worden, dat snappen ze niet. De Dokter en verpleegkundigen in het ziekenhuis zien dit echter wel in, vinden dit jammer maar doen er verder niks mee. Zoals ik eerder al zei, hebben de meeste mensen niet door hoe ernstig hun ziek zijn is, ze komen veelste laat naar het ziekenhuis waardoor de gevolgen en complicaties veel erger zijn dan zou hoeven. Het gebeurt nou eenmaal, het hoort gewoon zo. Als ik vertel dat dit in Nederland nooit zou gebeuren dan kijken ze me ongeloofwaardig aan.

- Zijn er bijzondere rituelen/ gewoonten of regels die belangrijk zijn voor mij om te weten.
1- Jonge kinderen worden hier gemarkt, dat betekent dat er een stukje huid word weggesneden in het gezicht, er worden medicijnen op gesmeerd en wanneer het geneest blijft er een zwarte streep over. Ze doen dit omdat ze geloven dat wanneer ze dit niet doen het kind ernstig ziek word
2- Ook hebben sommige mensen andere marks op gezicht, handen/armen of benen/voeten, deze hebben ze vaak voor bescherming tegen kwade geesten.
3- Rituelen zijn er hier ook, ik heb al meerdere begravenissen meegemaakt. Op de dag van het overlijden word degene begraven, mensen rouwen en gaan gekleed in zwart. Na een week geld sparen (iedereen brengt geld en eten deze week) vieren ze de begravenis, ze dansen de war-dance. Dit is een dans die ze imiteren uit de oorlogstijd met zwaarden, en andere atributen, dit doen ze om de dode te eren. De begravenis duurt een week. Na een half jaar gedenken ze de dode weer doormiddel van zo’n begravenis en dan na meestal heel veel jaren (soms 10-20 jaar later), als er genoeg geld gespaard is word voor de laatste keer het leven van de dode gevierd, hoe meer mensen hoe beter en hoe gekker hoe beter. Er worden dieren geslacht op nietdiervriendelijke wijze en deze worden opgegeten.
4- Een andere gewoonte is dat pasgeboren baby’s op een speciale manier worden gewassen, de eerste keer dat ik het zag zat ik met kippenvel te kijken en het liefst nam ik het kind in mn armen. De eerste maand komt de baby niet uit huis, daarna mag het naar buiten. In deze maand word het kind besneden en 2 keer per dag gebadderd. Dit gebeurd op een vind ik hardnekkige manier, het is lastig uit te leggen. Ze wassen het kind wel een uur en de baby krijst de hele tijd. Ze boenen met een harde spons terwijl ze armen en benen met 1 hand vast houden. Vervolgens trekken ze de benen uit elkaar om te voorkomen dat de benen gaan scheef groeien. Dit doen ze ook met de armen. Ze duwen hard op de buik met de navelstrengrest en sommige proberen het hoofdje dicht te duwen, de fontanellen. In het ziekenhuis geven we hier voorlichting over om dit niet te doen, dat dit erg schadelijk kan zijn maar desondanks gebeurt het nog steeds.
5- Kinderen worden hier geslagen, met stokken of hard met de hand. Ze doen dit van jongs af aan om aan te geven wanneer iets niet mag.
6- baby’s en kinderen mogen niet huilen, zodra een baby of kind huilt word er een hand op de mond gelegd, totdat het stopt met huilen. Ook na het slaan en het kind begint te huilen, slaan ze nog harder totdat het stopt met huilen. Het kind word dus gedwongen pijn te voelen zonder te huilen.
7- Vrouwen en kinderen hebben hier geen recht. Wie ouder is kan tegen een jongere bevel uitgeven om iets voor diegene te doen, wat je ziet is dat er echt slaafkinderen zijn in mijn ogen. Ze moeten alles doen, haal dit/ haal dat.
8- Waar het allemaal om draait is een familie hebben, je moet kinderen krijgen. Kun je dit niet als vrouw dan neemt de man gewoon een tweede of een derde vrouw. Als vrouw word je dan bespot en uitgelachen omdat de God je dat ontnomen heeft.

- Hoe is de gezondheidszorg in het algemeen geregeld in Ghana
- Sinds 2006 is de ziektekostenverzekering ingevoerd, per 3 jaar kost het 20 cedi, dat is zo’n 10 euro. De meeste mensen kunnen dit betalen, en wat je ziet is dat nu bij elk klein pijntje iedereen naar het ziekenhuis komt. Wat wel een goede zaak is, want nu word ziekte veel eerder ontdekt, het overlijden neemt af. Helaas zijn er ook nog mensen niet verzekerd, zij komen vaak veelte laat naar het ziekenhuis met als gevolg onnodige amputaties of zelfs de dood. Als een niet verzekerde naar het ziekenhuis komt, word hij wel geholpen tegen betaling. Je hebt 14 cedi (7 euro) nodig voor een Folder, je medisch dossier, en dan is de behandeling ,als dit niet een opname is, vaak 1 tot 5 cedi (0,50 -2,50). Nou denk je waarschijnlijk, niet duur, en ook hier is dat te overzien, maar toch hebben de mensen het er hier vaak niet voor over. Ze zien de ernst niet in en zien het nut niet van het ziekenhuis. Voorlichting is nodig! En zelfs veel mensen die het wel weten, komen niet omdat ze geloven dat God het dan zo wil. God zorgt er wel voor als Hij wil dat ik beter word.



- Hoe is de zorg in het ziekenhuis, is er hygiëne, zijn er protocollen? Werken ze met zorgdossiers, is het geordend of doet iedereen maar wat?
Er word gewerkt met folders, dit is het medisch dossier, vaak mist er veel informatie omdat folders zoek raken en dan krijgen ze een nieuwe. Het komt dus ook vaak voor dat belangrijke ziektegeschiedenis niet opgezocht kan worden. De dokter gebruikt de folder om de behandeling neer te zetten. De verpleegkundigen gebruiken verder geen verpleegplan of niks, het gaat allemaal uit het hoofd aan de hand van de diagnose die de dokter stelt in de folder. Er zijn geen protocollen die vertellen hoe je dingen moet doen, je doet het zoals je op school hebt geleerd. Er zijn wel noteboeken waarin alle patienten worden geregistreerd, van opname tot ontslag. Dit doen de verpleegkdundigen dus zelf. De hygiene is slecht, maar ook bijna niet haalbaar omdat de voorzieningen zo minimaal zijn. Er is weinig water en dat wat er is is opgeslagen in emmers, wat zo een week kan staan, goede bron voor bacterien. Wel gebruiken we veel sanitizer nadat we patienten hebben geholpen om de handen te desinfecteren. Omdat alle mensen op 1 zaal liggen, en het erg stoffig is, is de zaal ook niet heel schoon. Soms worden bedden niet eens schoongemaakt nadat een patient met ontslag gaat. Patienten moeten overigens zelf hun bedlakens mee nemen en ook zelf wassen. Als een patient lang ligt, worden de lakens soms pas na een week verschoont. Het klinkt allemaal alsof het niet georderd is en in zekere zin is dat ook zo, helemaal vergeleken met NL. Maar hoe zij hier werken werkt het wel, zie uitgebreide verslagen per afdeling.


- Hoe is het contact tussen de mensen, kan ik me goed uiten en praten over gevoelens met mijn gastgezin of andere mensen?
Het contact word steeds beter, hoe langer ik er ben hoe beter het contact word. Het verbaasd me hoe snel dat gaat. In het ziekenhuis heb ik een collega met wie ik echt kan praten, zij loopt tegen dezelfde dingen aan als ik waar ik het niet mee eens ben, met name de benadering naar patienten toe. Hier word er voornamelijk niet over gepraat maar met haar kan ik dat wel. Erg bijzonder.
Verder is het contact met de mensen vriendelijk, iedereen groet je en vraagt hoe het met je gaat, maar je antwoord altijd met dat het goed gaat, dus het blijft vrij oppervlakkig met de meeste mensen. Ik heb nu 2 mensen hier met wie ik echt kan praten dus dat is wel fijn. Mijn collega in het ziekenhuis en mijn hostbroer hier. Verder kan ik natuurlijk goed praten met de andere vrijwilligers en de medewerkers van Meet-Africa.
Het is lastig om mijn gevoelens te uiten hier, met name als je dingen moeilijk vind of emotioneel bent. Dat doet men hier gewoon niet, los van woede. Ik ga dan meestal naar mijn kamer en bel iemand of ga met de kinderen voetballen voor afleiding.

- Krijg ik een werkbegeleider en zo ja, hoe uit dat zich? Moet ik overal achteraan of is er werkelijk een vorm van begeleiding?
Officeel heb ik een werkbegeleider gekregen, ik betaal er zelfs voor. Maar dit uit zich in niks, het werkt gewoon niet. Ze weten hier niet hoe ze je moeten begeleiden, dus wat ik nu doe is eigenlijk werken als een werknemer. Ik vraag veel aan mijn collega’s en doe niks wat ik niet aandurf. Ze behandelen me alsof ik alles beter weet. Ze zijn hier sowieso niet gewend om stagiaires te begeleiden, want hier lopen studenten 1 maand mee voor hun orientatie, maar ze doen geen stage. In hun ogen ben ik dus gewoon aan het werk.
Wat ik doe is veel initiatief nemen, en zo leer ik mezelf erg veel door veel te vragen. Ik kan dus niet reflecteren met iemand op hoe ik werk. Dat moet ik allemaal zelf doen. Maar tot nu toe valt het me niet tegen, het is erg anders dan NL maar ik leer heel veel.

- Werk ik met collega’s die oog voor mij hebben of word het een zelfstandige missie?
Het is wel een zelfstandige missie, er is niemand die op me let. Wel krijg ik een steeds betere band met collega’s en ik merk dat ik dan meer dingen kan vragen en dat ze ook echt proberen mee te denken. Ik sta inmiddels bekend om dat meisje die altijd vraagt waarom. Dat zijn ze hier niet gewend, ze hebben alles geleerd uit hun theorie boek maar nooit geleerd te beredeneren. Voor mij een leuke uitdaging om dat zelf uit te zoeken en om hun misschien ook aan te sporen op te zoeken waarom je dingen zo doet.

- Hoe zit het met privacy?
- Privacy is er niet. Alle patienten liggen bij elkaar op zaal, en er zijn geen gordijnen of kamers waar in privacy kan worden gepraat. Wanneer de dokter zijn ronde doet kunnen alle patienten mee luisteren met alle gevolgen van dien.

- Zijn er andere disciplines zoals, maatschappelijk werk of psychiater of word alles medisch behandeld?
We hebben een psychiater en nonnen van de katholieke kerk die vrijwillig patiënten helpen. In het ziekenhuis in Bolgatanga zijn wel meer disciplines, dus wanneer die nodig zijn word meestal doorverwezen naar het hospital in Bolgatanga. In het Bongo-District-Hospital word dus vrijwel alles medisch behandeld.

- Hoe gaan de patiënten om met hun ziek zijn, is er acceptatie of word er over gepraat?
Er wordt niet over gepraat, emoties worden niet getoond en gebeurt dit wel. Bv iemand huilt dan word dit genegeerd of het word weg gepraat. Voorbeeld; de dokter deed zijn ronde op zaal, er lagen 8 patienten. 1 vrouw was 30 weken zwanger maar had al 3 dagen de baby niet voelen bewegen, de dokter constateerde dat de baby dood was en zei tegen de verpleegkundige dat ze dat nu tegen haar moest zeggen. De verpleegkundige zei dat haar baby dood was en dat ze naar het ziekenhuis in Bolga moest om de bevalling op gang te brengen. De dokter loopt naar de volgende patient en maakt zelfs grapjes, de vrouw ligt huilend op bed. De dokter zegt in de zaal in het algemeen, waarom huilen vrouwen toch altijd? Wees blij dat het nu niet meer leeft want als het wel zou blijven leven zou het kind misschien wel afwijkingen hebben, en wil je dat het kind lijd zijn hele leven? Ik vond het maar een rare beredenatie, en het liefst ging ik de vrouw troosten maar je bent machteloos. De dokters wil is wet en de verpleegkundigen moeten luisteren. Later vroeg ik aan de verpleegkundige wat ze er van vond dat dit zo gebeurde, en ik vertelde dat wij dit heel anders doen. Ze zei; ik vind het ook niet leuk, maar de dokter zei dat ik het nu moest vertellen dus moest ik het wel doen. Zou ik het niet zeggen dan zouden de patienten die engels verstaan het al hebben gehoord en dan krijg je alsnog praatjes, dus het is ook maar beter dat ze nu meteen weet waar ze aan toe is. Ik zei, dat snap ik maar de manier waarop het gebracht word zou ik persoonlijk toch heel anders doen, en dat snapte ze niet. Later ging de verpleegkundige naar de vrouw toe en zei dat ze moest stoppen met huilen. Ze heeft dus niks begrepen van wat ik haar probeerde te zeggen.
Er zijn mensen die hier net als ik tegen zijn, maar ze staan machteloos dus ze kijken toe omdat ze bang zijn. Er is niemand die wat veranderd. Erg jammer.

- Zijn er andere (locale) genezers? Zoja, o welke wijze werken die? Hoe gaat dan samen met de westerse behandeling?
hier weet ik nog niet heel veel van, alleen dat er wel lokale genezers zijn. Mijn moeder gaat er ook naar toe, ze gebruiken veel kruiden en natuurlijke middelen. De mensen die hier naar toe gaan, willen vaak niet naar het ziekenhuis en ze geloven ook dat het ziekenhuis je meestal vergif geeft. Ik ben van plan om een keer mee te gaan met mijn moeder naar de genezer, dan volgt uitgebreid verslag.

- Hoe zit het met medicatie, hoe worden deze verstrekt en hoe zorgvuldig word hier mee omgegaan?
Verpleegkundigen schrijven hier medicatie voor en schrijven dus recepten uit. de patient gaat naar de apotheek met het recept en vervolgens word gevraagd hoeveel de patient wil omdat het vaak zelf betaald moet worden. Wat er gebeurd is dat de patient vaak 1 of 2 tabletten koopt, en als er morgen ook nog geld is dan haalt hij nog meer, als een patient antibiotica krijgt word de kuur vaak niet volledig ingenomen of met tussenposen. Ze snappen niet hoe het werkt en hebben het geld gewoon niet. Ze denken ook vaak dat 1 pil al voldoende is, en zodra ze zich beter voelen stoppen ze meteen met medicatie slikken want dat scheelt geld. Dit gebeurt echter steeds minder vaak doordat de verzekering nu is ingevoerd, en een groot deel vergoed word.